Μικρό μου Pony…

του Στέφανου Γώγου στο Κουτί της Πανδώρας

Η οικονομική κρίση που περνάει η χώρα μπορεί να είναι αφορμή για νέες (ή και παλιές) επιχειρηματικές ευκαιρίες. Αυτό αποδεικνύει έμπρακτα η προσπάθεια της ελληνικής αυτοκινητοβιομηχανίας Namco που ετοιμάζει να βάλει εκ νέου σε γραμμή παραγωγής το θρυλικό PONY. Το αγαπημένο για πολλούς αυτοκίνητο της δεκαετίας του 1970 και των αρχών του ’80 αναμένεται να μπει στην παραγωγή το 2012, με στόχο να κατακτήσει μερίδιο της ελληνικής αγοράς αλλά και χωρών της Αφρικής, που ήδη έχουν επιδείξει ενδιαφέρον, όπως η Αίγυπτος και η Αγκόλα. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του αυτοκινήτου είναι τα ανθεκτικά χαρακτηριστικά του και η ιδιαίτερα χαμηλή τιμή του.
Η παραγωγή του Pony στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1974 με τη σφραγίδα της Citroen και προτιμήθηκε από πολλούς καταναλωτές λόγω της χαμηλής τιμής του. Κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής της Namco, στο εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης παράγονταν 8 – 10 αυτοκίνητα ημερησίως. Η τότε, όμως, τροποποίηση της νομοθεσίας για τα ελαφριά αυτοκίνητα πόλης σε συνδυασμό με τις συνεχείς απεργίες των εργατών που κράτησαν για αρκετές μέρες κλειστό το εργοστάσιο, λειτούργησαν ανασταλτικά στην επιτυχημένη πορεία του Pony, με αποτέλεσμα να σταματήσει η παραγωγή των αυτοκινήτων το 1983.

Το www.koutipandoras.gr μίλησε με την Ιωάννα Παπαπαναγιώτου, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της ελληνικής αυτοκινητοβιομηχανίας:
Η Namco είναι η μοναδική ελληνική αυτοκινητοβιομηχανία. Ουσιαστικά μιλάμε για επανακυκλοφορία του επιτυχημένου – προ τριακονταετίας – Pony;
Η εταιρεία ΝΑΜΚΟ έχει 50 χρόνια εμπειρίας στην κατασκευή οχημάτων. Πιο συγκεκριμένα, έχει κατασκευάσει και πουλήσει 40,000 οχήματα στην Ελλάδα και 800,000 οχήματα σε 14 χώρες παγκοσμίως. Σύντομα θα παρουσιάσουμε τη νέα γενιά των οχημάτων μας, το PONΥ 4. Το PONΥ αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους Έλληνες διότι ήταν και είναι ουσιαστικά το μοναδικό Ελληνικό αυτοκίνητο. Όπως μαρτυρά και το ακρωνύμιο της εταιρείας NAMCO – National Motor Company, το PONY είχε και έχει τον χαρακτήρα του Εθνικού Οχήματος.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η κατασκευή των αυτοκινήτων;
Στο στάδιο των δοκιμών. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζουμε πρωτότυπα οχήματα PONY 4 τα οποία δοκιμάζονται σε διάφορες συνθήκες, σκληρές και μη, σε θερμοκρασίες και εδάφη, σε συσχετισμό κινητήρα, κιβωτίου ταχυτήτων και ωφέλιμου φορτίου, ώστε να καταλήξουμε στον βέλτιστο συνδυασμό για την παραγωγή ενός δυνατού και φθηνού αυτοκινήτου.

Ποια είναι τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Pony;
Οι προσωρινές τεχνικές προδιαγραφές του PONY 4 περιλαμβάνουν 4κύλινδρο κινητήρα PCM (Peugeot‐Citroën Moteurs) ή FIAT, 1.360cc, 75‐80 ίππων, με χειροκίνητο κιβώτιο 5 ταχυτήτων και ABS. Αλλά και με 800 κιλά ωφέλιμο φορτίο με πίσω άξονα δικής μας κατασκευής. Αυτά μπορώ να πω για την ώρα. Για περισσότερες τεχνικές προδιαγραφές θα τα πούμε όταν θα οριστικοποιηθεί το μοντέλο PONY 4 που θα καταλήξει στην παραγωγή για την Ελλάδα. Πάντως, ο προγραμματισμός μας περιλαμβάνει το βενζινοκίνητο PONY στην 1η φάση παραγωγής, το πετρελαιοκίνητο PONY όπως επίσης και το 4×4 στη 2η φάση αλλά και το ηλεκτροκίνητο PONY στην 3η φάση.

Ποια θα είναι η τιμή αγοράς ενός Pony στην Ελλάδα;
Το βενζινοκίνητο PONY 4 θα κυκλοφορήσει για επαγγελματική ή/και ιδιωτική
χρήση, στην τιμή που έχει προκοστολογηθεί στα €6,910 αλλά καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια ώστε η τελική τιμή του οχήματος να μην ξεπεράσει τα €7,000. Η παραγωγή του οχήματος δεν εξαρτάται εξ’ολοκλήρου από την εταιρεία μας, μιας και όπως καταλαβαίνετε, μπορούμε να κατασκευάσουμε εκατοντάδες οχήματα στο εργοστάσιό μας αλλά χωρίς αυτά να μπορούν να βγουν στους δρόμους με πινακίδες για τη διάθεση του κόσμου που απεγνωσμένα μας ζητά το PONY.

Προφανώς αναφέρεστε σε κάποια γραφειοκρατικά εμπόδια που έχουν προκύψει…
Το Υπουργείο Μεταφορών καλείται να μην φέρει γραφειοκρατικά εμπόδια στην Ταξινόμηση και Κυκλοφορία του PONY που έχει ήδη την Έγκριση Τύπου από τη Γερμανία. Δυστυχέστατα, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος αυθαίρετα και εντελώς παράνομα αρνείται να εφαρμόσει τον Νόμο 3259/2004, Άρθρο 39, εξακολουθώντας να βάζει παράνομα εμπόδια στην πλήρη επαναλειτουργία της NAMKO ΕΛΛΑΣ.
Όταν ξεπερασθούν τα προβλήματα, πότε αναμένεται να ξεκινήσει η παραγωγή;
Από την πλευρά μας καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες ώστε η παραγωγή του PONY να ξεκινήσει μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2012 και η διάθεσή του να ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2012. Αυτό θα σημάνει την άμεση πρόσληψη 300 – 400 ατόμων για την παραγωγή και την άμεση προώθηση του PONY.
Με την κυκλοφορία του νέου μοντέλου δίνεται και μια ευκαιρία για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Μέσα στην απογοήτευση και την ανεργία που ζούμε πιστεύουμε ότι αυτό θα δώσει μια μικρή ανάσα για την περιοχή της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο, αφού θα χρησιμοποιήσουμε Έλληνες προμηθευτές οπότε και η απασχόληση περισσότερων ατόμων θα καταστεί αναγκαία.
Το παλιό Pony:

Το μέλλον της Ελλάδας όπως το παρελθόν της Βουλγαρίας

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε σε Βουλγαρική εφημερίδα πριν δυο μήνες, στα πλαίσια έρευνας για την Ελλάδα. Βρήκα τις απόψεις που περιέχει άκρως ενδιαφέρουσες, αν και δεν συμφωνώ με πολλές απ' αυτές. Ζήτησα από την κα. Ατανάσοβα να το μεταφράσει στα ελληνικά τα οποία γνωρίζει άριστα και παραθέτω το κείμενο αυτούσιο και με την ορολογία του, προς προβληματισμό.


 
Το μέλλον της Ελλάδας όπως το παρελθόν της Βουλγαρίας 

Μπόικα Ατανάσοβα,
Ανταποκριτής για τα βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα πατά πάνω στα βήματα της Βουλγαρίας. Η αλήθεια είναι αυτή, παρόλο που οι Έλληνες δεν θέλουν καν ν’ ακούσουν για έναν τέτοιο παραλληλισμό των γεγονότων. Ωστόσο, ήδη υπάρχουν τα πρώτα συμπτώματα της νόσου που βύθισε τη Βουλγαρία στη φτώχεια και το χάος την περίοδο 1996 – 1997. Η Ελλάδα οδεύει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς την "περεστρόικα" που προκάλεσε ο κακοήθης όγκος του δημόσιου τομέα. Όσο κι αν η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να «μοιράζει ηρεμιστικά χάπια» μέσω των υποσχέσεων πως δεν πρόκειται να εφαρμόσει νέα μέτρα, οι μεταστάσεις του όγκου πνίγουν πλέον όχι μόνο την ελληνική, αλλά και την ευρωπαϊκή οικονομική – πολιτική – κοινωνική πραγματικότητα.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα;
Εάν παρατηρήσουμε τις περιστάσεις και τις λεπτομέρειες προσεκτικά, θα δούμε πως τα οικονομικά μέσα της ελληνικής οικονομίας που διαλύεται δεν συγκεντρώνονται στα χέρια κάποιας ολιγαρχίας που γεννιέται, αλλά απλώς αλλάζουν τον ιδιοκτήτη τους προς τα δυτικά, στον τεράστιο πολιτικό και οικονομικό σχηματισμό που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χώρα χρωστά πλέον 450 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία κανένας υγιώς σκεπτόμενος νους δεν φαντάζεται πως θα μπορέσει ποτέ θα ξεπληρώσει. Απόψεις που ακούγονται από διάφορους Έλληνες να σωθεί η χώρα με την υποτιθέμενη επιστροφή στη δραχμή είναι επιεικώς αξιολύπητες. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί για δύο λόγους. Πρώτον, η ΕΕ δεν θα το επιτρέψει γιατί το γεγονός αυτό θα σημάνει το τέλος του ευρωπαϊκού νομίσματος. Δεύτερον, η εισαγωγή της δραχμής θα «ξεκλειδώσει» αυτόματα τον υπερπληθωρισμό, καθώς η κυβέρνηση της χώρας θα ξεκινήσει να τυπώνει χρήμα άμεσα για να μπορεί να πληρώνει. Ένα χρόνο αργότερα η δραχμή θα στοιχίζει όσο και το δολάριο της Ζιμπάμπουε. Οι δανειστές θα αναμένουν πληρωμές σε ευρώ και όχι σ’ ένα νόμισμα που στοιχίζει λιγότερο από ταπετσαρία τοίχων.

Η άλλη πλευρά των σημερινών κοινωνικών κραδασμών είναι το γεγονός ότι 700 – 800.000 δημόσιοι υπάλληλοι προσπαθούν να ταυτιστούν με τη μεσαία τάξη, ενώ δεν ανήκουν εκεί. Αυτοί είναι μια τεχνητή μεσαία τάξη που απλά πρέπει να εξαφανιστεί, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της γιατί αποτελεί μια από τις αιτίες αυτής της κρίσης. Η πραγματική μεσαία τάξη της Ελλάδας έχει δική της επιχείρηση και εργάζεται. Έχει ξενοδοχεία, εστιατόρια, εργοστάσια. Το ουρλιαχτό που ακούγεται στην Αθήνα είναι ο θρήνος μιας περιττής τάξης που ξεψυχά, στερούμενη τα προνόμια και την αμέριμνη ζωή της. Αυτοί οι άνθρωποι μοιάζουν με τους βετεράνους στη Βουλγαρία, αμέσως μετά τις αλλαγές. Η σκληρή ζωή όμως, θα τους οδηγήσει ακριβώς εκεί που οδήγησε και τους δικούς μας.  Εκείνοι θα πρέπει να δουλέψουν κάπου αλλού, ενώ ο πλανήτης θα συνεχίσει να περιστρέφεται.

Τι περιμένει την Ελλάδα;
Η χώρα θα περάσει μερικά στάδια που θα διαρκέσουν, όπως και στη Βουλγαρία, σχεδόν δύο δεκαετίες. Όλοι μας γνωρίζουμε πως η μετάβαση χωρίζεται σε δυο περιόδους: Η πρώτη δεκαετία χαρακτηρίζεται από κάθετη πτώση του πληθωρισμού και η δεύτερη από άνοδο των μακροοικονομικών επιδόσεων της χώρας. Ένα από τα συμπτώματα της μετάβασης είναι το επίπεδο της ανεργίας. Το φαινόμενο αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ευημερία των μαζών, καθώς δεν νοείται ομαλή πολιτική και ορισμός μακροπρόθεσμων στόχων, όταν τα επίπεδα της ανεργίας είναι ψηλά. Όμως το μοντέλο της καπιταλιστικής πολιτικής που διαλύεται αυτήν τη στιγμή πετά στο δρόμο και καταστρέφει την «μεσαία τάξη», που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας και στηρίζει τις κοινωνικές δομές. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που τώρα πλημμυρίζουν τους δρόμους στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να σωθούν, καθώς πλέον στην Ελλάδα διαγράφονται με σαφή τρόπο δύο τάξεις: των πλούσιων και των φτωχών.

Αυτή ακριβώς η ανακατανομή των κοινωνικών στρωμάτων οδηγεί τους Έλληνες προς μια βαθιά κρίση, παρόμοια με εκείνη στη Βουλγαρία κατά τη διετία 1996 – 1997, όταν οι μεγάλες πόλεις σείονταν από τις διαδηλώσεις, οι δρόμοι ήταν μπλοκαρισμένοι και ολόκληρη η χώρα περιήλθε σε χάος, όπως παρατηρείται σήμερα στην Ελλάδα. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1997 η Βουλγαρία βρισκόταν ενώπιον του υπερπληθωρισμού, αφού σε διάστημα μόνο δύο μηνών η τιμή του αμερικανικού δολαρίου έφθασε από τα 500 στα 3.000 λέβα. Οι αποταμιεύσεις της «μεσαίας τάξης» της βουλγαρικής κοινωνίας χάθηκαν, ενώ τα χρέη των «εκατομμυριούχων με δάνεια», που είχαν πάρει χρήματα από τις τράπεζες, χωρίς να έχουν την πρόθεση να τα επιστρέψουν απλά εξαφανίστηκαν. Οι απεγνωσμένες προσπάθειες συγχώνευσης των ελληνικών τραπεζών, όπως και η υποτιθέμενη προσέλκυση ξένων επενδύσεων που παρατηρούμε, αποτελούν μαρτυρίες για το πόσο ανίσχυρο είναι το ελληνικό κράτος.

Άλλο ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να παραμελούμε είναι η αύξηση της εγκληματικότητας. Οι συνοικίες των πλουσίων στην Αθήνα έχουν πολιορκηθεί από Ρώσους, Αλβανούς και Βούλγαρους μαφιόζους που αναδιανέμουν την «αγορά» μεταξύ τους, ενώ στο κέντρο εγκαθίστανται οι ακροδεξιοί της Χρυσής Αυγής οι οποίοι σκοτώνουν στο ξύλο κάθε αλλοδαπό. Γεγονότα που αποδεικνύουν το πόσο η Ελλάδα έχει χάσει τον έλεγχο του ίδιου του κράτους.
Τι ακολουθεί από εδώ και πέρα;
Η Ελλάδα χάνει την κυριαρχία της υπό την οικονομική πίεση. Η κυβέρνηση στην Αθήνα σιγά σιγά αποχωρίζεται τους μοχλούς διοίκησης της πολιτικής και της οικονομίας. Οι δανειστές θέλουν ευρώ τα οποία η Ελλάδα δεν έχει για να επιστρέψει. Αυτό σημαίνει πως όλο και μεγαλύτεροι τομείς της οικονομίας θα τίθενται υπό την άμεση εξάρτηση ξένων παραγόντων. Από την άλλη, η αποσταθεροποίηση της κοινωνίας είναι πλέον γεγονός. Η χώρα μόλις ξεκινά το δρόμο που πέρασε η Βουλγαρία στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Είναι νομοτελιακό πως η αποδυναμωμένη εξουσία και οικονομία οδηγούν στο φαινόμενο που είναι γνωστό στη Βουλγαρία ως mutrization. Και αν η ίδια η ελληνική κοινωνία δεν γεννήσει αυτό το τέρας, αυτό μπορεί να εισαχθεί από έξω. Το έδαφος γι’ αυτό είναι ήδη έτοιμο. Η μεσαία τάξη που αφανίζεται, η διαστρωμάτωση της κοινωνίας σε πλούσιους και φτωχούς και οι περιορισμένοι πόροι θα επιφέρουν τεράστια διαφθορά. Δεν θα ήταν καθόλου άσχημη ιδέα οι Έλληνες να ρίξουν μια ματιά στα βόρεια του Προμαχώνα και να διδαχθούν από τη δική μας περίοδο μετάβασης, επειδή το χάσμα μεταξύ των εισοδημάτων θα συνεχίσει ν’ αυξάνεται. Στην αντίθετη περίπτωση η αυταπάτη θα τους ωθήσει προς ένα διόλου αξιοζήλευτο μέλλον.

*Mutrization: Η επικράτηση της μαφίας στην οικονομική ζωή ενός κράτους. Εκβιασμοί, ναρκωτικά, προστασία, λαθρεμπόριο, τυχερά παιχνίδια, ασφάλιση, έκδοση γυναικών, εισαγωγή κλεμμένων αυτοκινήτων σε ευρύτατη κλίμακα, μπλοκάρουν κάθε υγιή οικονομική δραστηριότητα, ενώ παράλληλα διαπλέκονται μέσα στην πολιτική εξουσία, τους κατασταλτικούς μηχανισμούς και τη δικαιοσύνη, καθορίζοντας τις αποφάσεις τους.

Το σεξ τον καιρό της κατάρρευσης

του Δημήτρη Καμπουράκη στο protagon.gr

Ο απλός λαός δεν θα μπορούσε να το θέσει με πιο καίριο τρόπο: «Ο γάιδαρος πριν ψοφήσει, καυλώνει.» Αυτή η θανατηφόρα (και ερεθιστική συνάμα) παροιμία, δεν είναι παρά το καταστάλαγμα στη λαϊκή συνείδηση, αναμφισβήτητων ιστορικών δεδομένων που έλαβαν χώρα σε οριακές στιγμές των ανθρωπίνων κοινωνιών. Ο Θουκιδίδης αναφέρει ότι τον καιρό του Πελοποννησιακού πολέμου, υπήρχε «έκλυσις των ηθών». Τον καιρό του ελληνοϊταλικού πολέμου, κατά την ερωτική παραφιλολογία της εποχής, η αστική τάξη του κέντρου των Αθηνών επιδιδόταν μετά μανίας σε μία εκ Παρισίων εισηγμένη συνήθεια, που ήταν οι παρτούζες. Διακεκριμένοι ιστορικοί βεβαιώνουν ότι λίγο πριν μπουν οι Σοβιετικοί στο Βερολίνο το 1945, στα πάρκα της πόλης χιλιάδες άγνωστοι μεταξύ τους Γερμανοί και Γερμανίδες έσμιγαν κάθε βράδυ σε παγκάκια και πρασιές, προσπαθώντας μ’ αυτά τα απελπισμένα αγκαλιάσματα να εξορκίσουν τον θάνατο που ερχόταν. Τέλος υπάρχει ένας αδήριτος μακρο-οικονομικός κανόνας που αναφέρει ότι «στον πόλεμο και την κρίση, ακριβαίνουν τα τρόφιμα και φτηναίνει το μουνί.» Συγχωρήστε μου τη σκληρότητα των εκφράσεων, πλην τον καιρό της κρίσης και η γλώσσα ανακαλύπτει τον πιο κυνικό μέρος τού εαυτού της.
Ιδού λοιπόν η εθνική μας κατάσταση ανάγλυφη, κυρίες μου και κύριοι. Η οικονομική κρίση είναι ένας αδυσώπητος πόλεμος, που αντί να ακρωτηριάζει  κορμιά προτιμά να ισοπεδώνει ζωές, ψυχές, υπολήψεις και επίπεδα ζωής. Ο πόλεμος αυτός έχει ήδη ροβολήσει με αλαλαγμούς από τους απέναντι λόφους και κατακαίει τα χορτάρια της αυλής μας. Πνιγμένοι απ’ τους καπνούς και με την λαύρα να τσουρουφλίζει το πρόσωπο μας, μην θεωρήσετε ότι αποτελούμε ιστορική εξαίρεση: Η αντίδραση μας δεν διαφέρει διόλου από τους συνήλικους τού Περικλή και της Ασπασίας, τους αστούς Αθηναίους του ’40, τους ηττημένους Βερολινέζους του ’45 ή τους γαϊδάρους που ένα βράδυ λαμβάνουν στον στάβλο τους το επισκεπτήριο του χάρου. Λυπούμαι που το λέω έτσι ξεδιάντροπα, αλλά είμεθα όλοι πανικόβλητοι γάιδαροι και γαϊδάρες, εγκλωβισμένοι σ’ ένα εθνικό χωράφι που κατατρώνε οι φλόγες. Συνεπώς, κατά τη λαϊκή σοφία, δεν είμεθα απλώς γάιδαροι, αλλά έγκαυλοι γάιδαροι όπως θα το απέδιδε ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Ο οποίος Εμπειρίκος βυθίστηκε στη συγγραφή του πιο βέβηλου ελληνικού μυθιστορήματος, τού Μεγάλου Ανατολικού του, όχι σε καμιά περίοδο ευμάρειας και χαρούμενης ξεγνοιασιάς, αλλά από το 1945 ως το 1951, όταν ο εμφύλιος πόλεμος διέλυε τη χώρα και μακέλευε μαζικά τους ανθρώπους της.
Θα πείτε τώρα όλοι σας: Που ζείτε κύριε αναλυτά της κρίσεως; Δεν βλέπετε τη μαζική κατάθλιψη, δεν έχετε επίγνωση της οργής και της θλίψης που έχουν καταλάβει τους Έλληνες; Ποιός έχει διάθεση τέτοιες σκοτεινές μέρες για έρωτες και κέρατα;  Ας γελάσω, απαντώ εγώ. Τι φαντάζεστε, δηλαδή, εξοργισμένοι αναγνώστες μου; Ότι είστε πιο καταθλιμένοι από τους τροφίμους του Άουσβιτς ή ότι βρίσκεστε σε μεγαλύτερο αδιέξοδο απ’ τους πεινασμένους Αθηναίους του τραγικού 1942, όταν τους μάζευαν από την Ομόνοια με τα κάρα του δήμου; Έχετε διαβάσει μαρτυρίες διασωθέντων των στρατοπέδων συγκέντρωσης, για να δείτε πόσο κουράγιο για επιβίωση άντλησαν από έρωτες και πρόσκαιρες ερωτικές συνευρέσεις οι δυστυχείς τρόφιμοι των κολαστηρίων; Επιπροσθέτως, μάθετε ότι στα ληξιαρχεία του δήμου Αθηναίων, το 1943 ήταν η χρονιά με τον μεγαλύτερο δείκτη γεννήσεων της πενταετίας 1940-45.  Άρα, τι κάνανε το πεινασμένο και θλιβερό 1942;
Θα πείτε πάλι: Δεν ισχύουν αυτά. Οι μισοί είναι στην ανεργία και την κατάθλιψη, με τους άλλους μισούς δοσμένους στον αγώνα. Μέρα-νύχτα στην απεργία, στην πορεία, στην κατάληψη, στη συνέλευση. Συγχωρείστε με αναγνώστες μου αν πιστεύετε ότι εκχυδαϊζω τα αγωνιστικά δεδομένα της εποχής, αλλά γι’ αυτή τη δεύτερη κατηγορία ανθρώπων, η ταξική πάλη και ο πολιτικός αγώνας μοιάζει με μαρμίτα διεγερτικού μέσα στην οποία κολυμπούν καθημερινά κι όχι μια φορά στη ζωή τους όπως ο Οβελίξ. Όταν ο προσφάτως αποκατασταθείς Άρης Βελουχιώτης είχε πει στους αντάρτες του κραδαίνοντας απειλητικά ένα πιστόλι, «όσο είστε στο βουνό, τούτο εδώ θα το ‘χετε μόνο για να κατουράτε», κάτι ήξερε για την εκρηκτικά  αφροδισιακή πλευρά τού απελευθερωτικού αγώνα. Επίσης, θεωρείτε τυχαίο ότι  από τα εκκατοντάδες πολιτικά τραγούδια της μεταπολίτευσης που υμνολογούσαν τις λαϊκές κινητοποιήσεις, το μόνο που δεν ξεχάστηκε είναι «η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ» του Σαββόπουλου; Γιατί; Μα διότι ο πρωταγωνιστής προσπαθούσε να γκρεμίσει το σύστημα ενεργώντας όχι ως αποστειρωμένο πολιτικό ρομπότ, αλλά ως πολύπλοκη προσωπικότητα που μέσα στην πυρακτωμένη διαδήλωση αναζητούσε παράλληλα την κοινωνική δικαιοσύνη μαζί με μια γκόμενα που τον είχε φτύσει.
Για να ολοκληρώσω το πρώτο μέρος (καθότι θα ακολουθήσει συνέχεια) αυτής της μικρής ερασιτεχνικής πραγματείας, ξεκαθαρίζω τα ακόλουθα, που θα αποτελέσουν και τη θεματολογία του επομένου: Δεν υποστηρίζω ότι η κρίση δεν άλλαξε τίποτα στην ερωτική συμπεριφορά των Ελλήνων. Τουναντίον, άλλαξε πολλά. Όταν το σεξ από μέσον κοινής απόλαυσης ή επίδειξης, μετατρέπεται σε μηχανισμό συναινετικής εκτόνωσης ή και αλληλεγγύης, προφανώς έχουν αλλάξει πολλά. Διαφωνώ ριζικά όμως ότι η κρίση είναι ασέξουαλ. Επίσης, το σεξ σε τέτοιες κρίσιμες μέρες αρχίζει να περιβάλλεται από μια ομίχλη ενοχής και ημιπαρανομίας. Οι περισσότεροι πηδάνε, αλλά κανένας δεν τολμά να το πει. Η ιδιωτική απόλαυση σε καιρούς συλλογικής μιζέριας, μοιάζει παράταιρη και προσβλητική για τους άλλους. Τέλος, με ποιά (ή ποιόν) κάνει σεξ ο Έλληνας (η Ελληνίδα) της κρίσης; Προτιμά το σεξ με το ταίρι με το οποίο βιώνει την κρίση ή προτιμά να την ξεχνά προσωρινά συνουσιαζόμενος(η) με άλλες(ους) που δεν τού τη θυμίζουν; Χα! Εδώ σε θέλω αναγνώστη και αναγνώστρια μου. Εξ ου και ο τίτλος της συνέχειας: «Το κέρατο τον καιρό της κατάρρευσης».

Δραχμή;

του Γιάνη Βαρουφάκη στο protagon.gr

Το ευρώ πεθαίνει. Για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Οι λόγοι έχουν εξηγηθεί πολλές φορές και δεν χρειάζεται να τους επανα-εξηγήσουμε εδώ (για όσους χρειάζονται επανάληψη, βλ. εδώ για μια παλιότερη εξήγηση και εδώ για μια slow motion περιγραφή της αποδόμησης της ευρωζώνης - μια διαδικασία που μπήκε στην τελική ευθεία με την ανόητη 21η Ιουλίου και την ακόμα πιο ανόητη 26η Οκτωβρίου - βλ. το σχετικό παράρτημα).
Ευρώ-δρυός πεσούσης, πολλοί είναι εκείνοι που τείνουν στο λογικοφανές συμπέρασμα: Μια ψυχή που είναι να βγει, ας βγει. Αν η κατάρρευση του ευρώ είναι σχεδόν αναπόφευκτη, και δεδομένου ότι το ισχυρό ευρώ συνθλίβει την ασθενική ελληνική οικονομία, μήπως ήρθε η ώρα της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα; Επιστρέψτε μου να απαντήσω άμεσα και κατηγορηματικά: Όχι, δεν έχει έρθει αυτή η ώρα! Και δεν θα έρθει όσο υπάρχει το ευρώ.
Ας εξηγηθώ. Στις δύσκολες αυτές ώρες καλούμαστε να απαντήσουμε σε δύο ερωτήματα: Πρώτον, τι θέλουμε να συμβεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Δεύτερον, τι πρέπει να κάνουμε εμείς, εδώ στην Ελλάδα, δεδομένων όχι αυτών που θέλουμε να γίνουν στην Ευρώπη αλλά δεδομένων αυτών που γίνονται. Αυτά τα δύο καίρια ερωτήματα πρέπει να τα απαντήσουμε ξεχωριστά.
Τι θέλουμε για την Ευρώπη;
Να μην καταρρεύσει το ευρώ, είναι η απάντησή μου. Πρόκειται για μια απάντηση ανεξάρτητη του κατά πόσον θεωρούμε ότι το ευρώ έπρεπε ή όχι να έχει δημιουργηθεί. Πάγια θέση μου ήταν ότι το ευρώ χτίστηκε σε σαθρές βάσεις. Ότι ήταν λάθος μέγιστο η δόμησή του. Ότι, δεδομένης της αρχιτεκτονικής του, δεν έπρεπε να είχε εισέλθει η Ελλάδα σε αυτό. Ούτε και καμία άλλη χώρα (πλην της Γερμανίας και της Ολλανδίας). Άλλο όμως αυτό και άλλο το τι θέλουμε τώρα που το ευρώ υπάρχει και οι χώρες μας βρίσκονται εντός της ευρωζώνης. Μετά από δέκα και πλέον χρόνια συμμετοχής σε αυτό, η κατάρρευση του ευρώ θα επιφέρει μεγάλα δεινά για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Πιο συγκεκριμένα, η κατάργηση του κοινού νομίσματος θα οδηγήσει στο σπάσιμο του γαλλο-γερμανικού άξονα καθώς το Βερολίνο δεν θα δεχθεί ξανά να δέσει νομισματικά την γερμανική οικονομία με ελλειμματικές οικονομίες. Το Παρίσι θα βρεθεί λοιπόν από την απέναντι όχθη του Ρήνου, αναγκασμένο να προβεί σε μια λατινική νομισματική ένωση με την Ιταλία και την Ισπανία. Ο θάνατος του γαλλο-γερμανικού άξονα θα σημάνει, ουσιαστικά, το τέλος της ευρωπαϊκής ενοποίησης καθώς η Γερμανία θα στραφεί προς (α) τις υπόλοιπες πλεονασματικές χώρες της τέως ευρωζώνης (Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία) και (β) στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης των οποίων οι οικονομίες έχουν δεθεί στο άρμα της Γερμανικής βιομηχανίας (Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχία, Εστονία). Το κόστος για αυτή την νέα ζώνη του μάρκου θα είναι μια βαθειά ύφεση καθώς το νέο μάρκο (το κοινό νόμισμα αυτής της νέας ένωσης που θα ξεκινά από τον Ρήνο και θα αγγίζει την τέως Σοβιετία) θα ανατιμηθεί και η Γερμανική βιομηχανία θα χάσει σημαντικό μέρος των εξαγωγών της προς την Κίνα και την υπόλοιπη τέως ευρωζώνη. Παράλληλα, το νόμισμα της νέας λατινικής ένωσης, αλλά και λοιπών χωρών (όπως η Ελλάδα) που μπορεί να μείνουν εκτός των νέων κοινών νομισμάτων, θα υποτιμάται συνεχώς με αποτέλεσμα από την μία μεριά να σταθεροποιηθεί η ανταγωνιστικότητα των οικονομιών αυτών (σε σχέση με την Γερμανία) αλλά με κόστος τον μεγάλο πληθωρισμό που θα συνδυάζεται με πεισματικά υψηλά επίπεδα ανεργίας (τον λεγόμενο στασιμοπληθωρισμό). Εν συντομία, η Ευρώπη θα μπει σε πολιτικές και οικονομικές περιπέτειες που θα κάνουν την παρούσα να μοιάζει υποφερτή. Σε μια εποχή όπου η ανεργία θα πλήττει τον Γερμανική ζωτικό χώρο και ο στασιμοπληθωρισμός την υπόλοιπη Ευρώπη, ο έως τώρα πολιτικά σταθεροποιητικός παράγοντας, ο Γαλλο-γερμανικός άξονας, θα αποτελεί παρελθόν. Με δεδομένο μάλιστα τον υφεσιακό αντίκτυπο που θα έχει αυτή η εξέλιξη στην παγκόσμια οικονομία, ο θάνατος του ευρώ θα σπρώξει στην οικουμένη σε μια βαθειά Παγκόσμια Ύφεση. Το πάθημα της δεκαετίας του '30 δεν θα μας έχει γίνει μάθημα.
Θα μου πείτε; Αφού πεθαίνει το ευρώ (όπως είπα εξ αρχής), τι μπορεί να γίνει; Επειδή σας έχω κουράσει πολλές φορές με την απάντησή μου επ' αυτού, δεν θα το κάνω άλλη μία φορά. Θα πω μόνο ότι μοναδική λύση είναι η έκδοση από την ΕΚΤ ομολόγων (στο όνομα μόνο της ΕΚΤ) με τον διττό σκοπό: (α) της εξυπηρέτησης του μεγαλύτερου ποσοστού χρέους της ευρωζώνης και (β) την συγχρηματοδότησης, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενός αναπτυξιακού New Deal για ολόκληρη την Ευρώπη. Ίσως, πράγματι, να είναι πολύ αργά πια για κάτι τέτοιο. Όμως, μπροστά στο φάσμα μίας νέας δεκαετίας του '30, αξίζει τον κόπο η προσπάθεια.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα;
Αν συμφωνούμε ότι η κατάρρευση του ευρώ θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και την παγκόσμια οικονομία, με συνέπειες καταστροφικές και για εμάς εδώ στην Ελλάδα, θα πρέπει (όσο το ευρώ εξακολουθεί να υφίσταται) να ξεχάσουμε τα περί επιστροφής στην δραχμή. Κι αυτό επειδή, πολύ απλά, μία έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα σημάνει το τέλος του κοινού νομίσματος. Πράγματι, κόντρα σε ανεδαφικές εικασίες διαφόρων κύκλων, το ευρώ δεν θα αντέξει μια ελληνική έξοδο (εθελούσια ή μη). Δεν είναι τυχαίο που η Συνθήκη της Λισαβόνας δεν προβλέπει διαδικασία εξόδου και, μάλιστα, ξεκαθαρίζει ότι έξοδος από το ευρώ σημαίνει και αποπομπή από την ΕΕ. Ο λόγος είναι απλός: Μόλις ανακοινωθεί η ελληνική έξοδος, θα στεγνώσουν τα ΑΤΜ στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, τα Ιταλικά spreads θα φτάσουν το 25%, η αξιολόγηση του γαλλικού χρέους θα πέσει στο ΑΑ-, το Βέλγιο θα διαλυθεί και, πολύ σύντομα, η Γερμανία για ανακοινώσει την δική της έξοδο από το ευρώ.
Περιληπτικά, έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ σημαίνει κατάρρευση της ευρωζώνης. Αν έχω δίκιο (βλ. παραπάνω) ότι κάτι τέτοιο θα το μετανιώσουν όλοι οι ευρωπαίοι (Έλληνες και Γερμανοί, Πορτογάλοι και Ολλανδοί κλπ), η επιστροφή στην δραχμή δεν ενδείκνυται από την σκοπιά του συνολικότερου γίγνεσθαι. Αν μάλιστα λάβουμε υπ' όψη το τι θα σημάνει μια τέτοια κίνηση στο εσωτερικό της χώρας, βλ. παρακάτω (ανεξάρτητα από τον δυσμενέστατο αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία), η επιστροφή στην δραχμή όσο το ευρώ εξακολουθεί να ισχύει θα έχει ανυπολόγιστο και ειδεχθέστατο ανθρώπινο κόστος.
Πολλοί συνάδελφοι, ιδίως στις ΗΠΑ (όπου βρισκόμουν τις περασμένες δύο εβδομάδες), μου λένε ότι συμφωνούν με την άποψη που εκφράζω από τον Ιανουάριο του 2010, τότε που επιχειρηματολόγησα ότι η ελληνική στάση πληρωμών, κούρεμα, αναδιάρθρωση  κλπ (πρόκειται για διαφορετικούς όρους του ίδιου πράγματος) ήταν αναπόφευκτη και έπρεπε να έχει γίνει δίχως καθυστέρηση (βλ. άρθρο σχετικό εδώ και εδώ στο protagon εκείνης της περιόδου). Αμέσως όμως μετά, μου λένε ότι δεν κατανοούν γιατί δεν προχωρώ λίγο παραπέρα, προτείνοντας ότι, αμέσως μετά την στάση πληρωμών, την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στην δραχμή. Ο λόγος, όπως τους εξηγώ, είναι ότι εκείνοι δεν κατανοούν την διαφορά μεταξύ (α) ενός συστήματος σταθερής ισοτιμίας δύο ή περισσότερων διαφορετικών νομισμάτων και (β) ενός κοινού νομίσματος.
Στην πρώτη περίπτωση (ενός συστήματος σταθερής ισοτιμίας δύο ή περισσότερων διαφορετικών νομισμάτων) το να σπάσεις την σταθερή ισοτιμία (το peg), όπως έκανε η Αργεντινή μετά την δική της στάση πληρωμών, είναι απλή υπόθεση. Απλώς ανακοινώνεις ότι η σταθερή αυτή ισοτιμία σπάει και γίνεται μεταβλητή βάσει της ζήτησης και της προσφοράς του κάθε (ήδη υπάρχοντος) διαφορετικού νομίσματος. Στην Αργεντινή, π.χ., οι πολίτες είχαν στις τσέπες τους πέσος. Αυτό που άλλαξε ήταν ότι εκεί που το κάθε πέσος ισοδυναμούσε, σταθερά, με ένα δολάριο, ξάφνου ισοδυναμούσε με λιγότερο από ένα δολάριο (υποτίμηση) και μάλιστα η αξία του, σε δολάρια, μειωνόταν συνεχώς. Στην Ελλάδα όμως δεν έχουμε δικό μας νόμισμα σε σταθερή ισοτιμία με κάποιο ξένο. Οι έλληνες έχουν στην τσέπη τους, στα σεντούκια τους, στις καταψύξεις τους (όπου, μου λένε, κρύβουν ό,τι έχει μείνει από τις οικονομίες τους), ξένο νόμισμα - ευρώ. Η δημιουργία νέου εθνικού νομίσματος (όσο το 'ξένο' ευρώ εξακολουθεί να υπάρχει), σε αυτή την περίπτωση, θα είναι καταστροφική. Γιατί;
Με μεγάλα ποσά σε ευρώ να κυκλοφορούν ήδη στην αγορά, και ακόμη μεγαλύτερα να έχουν αποθηκευτεί εκτός τραπεζών στα διαφόρων ειδών σεντούκια ανά την επικράτεια και σε ξένους λογαριασμούς στο εξωτερικό, η έκδοση νέου νομίσματος θα δημιουργήσει μια διπλή, διαιρεμένη οικονομία. Από την μία θα έχουμε τις περισσότερες αποταμιεύσεις σε ευρώ. Από την άλλη θα έχουμε τους μισθούς και τις συντάξεις να βγαίνουν από τα ΑΤΜ των τραπεζών σε δραχμές. Με το που θα εισπράττονται, οι πολίτες θα προσπαθούν να ανταλλάσσουν τις δραχμές σε ευρώ, γνωρίζοντας ότι σε μερικές ώρες οι δραχμές τους θα υποτιμηθούν. Έτσι, θα έχουμε δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση σε ευρώ, και οι οποίοι θα εγκλωβιστούν σε μια τριτοκοσμική Ελλάδα. Και την Ελλάδα που έχουν πρόσβαση σε ευρώ η εξουσία των οποίων θα είναι μεγάλη επί των υπόλοιπων. Για να νοικιάσεις ένα αξιοπρεπές διαμέρισμα θα πρέπει να έχεις ευρώ. Για να στείλεις τα παιδιά σου σε ιδιωτικό σχολείο, το ίδιο. Πολλοί έμποροι θα εμπορεύονται μόνο σε ευρώ ή θα ζητούν "τοκογλυφικά" ποσά σε δραχμές. Όμως οι μισθοί και οι συντάξεις θα παρέχονται σε δραχμές. Εν πολλοίς, η Ελλάδα θα θυμίζει την Τουρκία της δεκαετίας του '80 όπου η διττή οικονομία (μία για τους εξαθλιωμένους 'ανατολίτες' που λειτουργούσε με ντόπιο νόμισμα και μία για τους 'εξευρωπαϊσμένους' πολίτες που χρησιμοποιούσαν μάρκα, φράγκα και δολάρια) δεν επέτρεπε την ανάπτυξη παρά μόνο ενίσχυε την ανισότητα και την υποανάπτυξη.
Τι κάνουμε λοιπόν;
Πρώτον, δεν συζητάμε την επιστροφή στην δραχμή όσο το ευρώ υφίσταται αλλού. (Αν το ευρώ πεθάνει, και το σκεπάσει η ταφόπλακα, τότε η δημιουργία ενός νέου νομίσματος θα είναι εύκολη υπόθεση.) Δεύτερον, δεν αποδεχόμαστε τις πολιτικές της ΕΕ που αποτελούν τον βασικό λόγο που το ευρώ σήμερα πεθαίνει. Λέμε το μεγάλο όχι στις ανοησίες της 26ης Οκτωβρίου επειδή μόνο έτσι μπορούμε να συμβάλουμε στην διάσωση του ευρώ. Τρίτον, ξεκινάμε συζητήσεις με την Ιταλία και την Ισπανία για μια πιθανή νομισματική ενοποίηση μαζί τους στην περίπτωση αποχώρησης των πλεονασματικών χωρών από την ευρωζώνη, και κατάργηση του ευρώ. Τέταρτον, εγκαλούμε τόσο τον κ. Παπανδρέου (ο οποίος έθεσε το ερώτημα με στόχο την προσωπική του πολιτική επιβίωση) όσο και τον κ. Παπαδήμο (ο οποίος δίνει συνέχεια στο έγκλημα Παπανδρέου για να εμπεδώσει την δική του κυριαρχία επί του νέου κυβερνητικού εξαμβλώματος) για το γεγονός ότι επένδυσαν σε μια φιλολογία για το αν θα καταφέρει η Ελλάδα να μείνει εντός της ευρωζώνης. Μια φιλολογία που μειώνει ακόμα περισσότερο τις αντιστάσεις του ανοσοποιητικού συστήματος του ευρώ.